Het tot stand brengen van verandering in het onderwijs is uniek en uitdagend. Door het specifieke ritme van het onderwijs, de grote autonomie van medewerkers en de hoge werkdruk staan we vaak voor de vraag: hoe realiseren we succesvolle verandering? En hoe betrekken we de professionals uit het onderwijs daarbij, terwijl zij zo weinig tijd hebben?

In november organiseerde Wielinq een avond om samen met mensen die werken in het onderwijs hierover van gedachten te wisselen.

Jeffrey Hietbrink (beleidsadviseur Digitalisering bij de VO-raad) vertelde over zijn ervaring met het oprichten van een eigen school. Hij deelde lessen als: begin wat nieuws, naast het bestaande, en schenk aandacht aan de onderstroom. Er kunnen mensen zijn die al veel veranderingen hebben meegemaakt en ‘verandermoe’ zijn.

Luci Moorman (programmamanager bij Yuverta) presenteerde haar aanpak van de fusie van drie onderwijsinstellingen, met als grootste lessen: knip grote veranderingen op in kleine stukjes en neem mensen mee op reis, stel de eindgebruiker centraal en heb veel oog voor de communicatie.

Arjen van Tol (opleidingsmanager bij Hogeschool Inholland) nam ons mee in het project ‘Teamleiders in de lead’. Zijn lessen: stel een goede diagnose en focus op verbetering in plaats van op verandering.

Arjan Geurts (adviseur bij Wielinq) presenteerde een aantal inzichten uit de veranderkundige literatuur. Het denken in polariteiten (een situatie waarin ogenschijnlijk tegenstrijdige krachten binnen een systeem aan elkaar trekken om de balans te behouden), biedt een krachtig hulpmiddel om te kijken naar verandering en de communicatie hiervan.

Tekst gaat verder onder de foto.

Meer lessen

In het gesprek dat we met elkaar hadden passeerden nog veel meer lessen de revue:

• Durf bij de start te benoemen dat je nog niet alles weet. Ga in gesprek met alle betrokkenen en luister naar wat er echt speelt.
• Geef duidelijk aan wat de kaders zijn, bijvoorbeeld we gaan fuseren of we gaan nieuwe wetgeving implementeren, en waar nog ruimte is voor invulling.
• Betrek vanaf de start de mensen waar het om gaat in de verbetering, vraag hun gedachten en ideeën uit en laat ze onderdeel zijn van het bedenken van de interventie(s).
• Zorg voor een ritme van feedbackloops om continu af te wegen wat het juiste is.
• Let goed op de juiste houding van jou als veranderaar (iets van nederigheid): “weet niet meer dan de anderen.” Zorg dat de anderen invulling geven aan de verandering.
• Het gaat over de mensen in de verandering, daar is veiligheid voor nodig. Om in die veiligheid het gesprek te voeren over wat er onder ligt. Ga de dialoog aan, maak het onzichtbare zichtbaar.

Bij Wielinq hanteren we geen vaste formule voor veranderprocessen. We zien verandering als een zoektocht naar de krachtigste aanpak: met zo weinig mogelijk ingrijpen, zoveel mogelijk bereiken.

De lessen zoals hierboven zijn zeker nuttig, maar het echte goud zit in de gesprekken en ideeën waarmee deze lessen tot stand zijn gekomen. Zien we je ook bij de volgende bijeenkomst?

Meer weten over hoe wij organisaties in het onderwijs helpen met veranderen? Neem contact op met Arjan